Content navigation
Furmaziun fundamentala professiunala
La gronda part dals giuvenils entra – suenter il stgalim secundar I – en la furmaziun fundamentala professiunala. Ins po tscherner tranter var 250 emprendissadis. Bleras qualificaziuns professiunalas vegnan acquistadas en Svizra sin il stgalim secundar II, entant che las medemas qualificaziuns vegnan acquistadas en auters pajais sin il stgalim terziar. Uschia sa differenziescha il sistem svizzer da la gronda part dals sistems da la furmaziun professiunala da l'exteriur che sa basan bler pli fitg sin la scola. La furmaziun fundamentala professiunala vegn fatga per gronda part tenor il sistem dual: ina scolaziun pratica professiunala durant 3 fin 4 dis per emna en in manaschi d'emprendissadi vegn cumplettada da l'instrucziun teoretica (roms da la furmaziun professiunala e roms da la furmaziun generala) durant 1 fin 2 dis per emna en la scola professiunala spezialisada. Supplementarmain frequentan las emprendistas ed ils emprendists curs intermanaschials, nua ch'ellas ed els approfundeschan abilitads praticas professiunalas.
La furmaziun fundamentala professiunala po er vegnir absolvida en ina purschida da scola a temp cumplain. En la Svizra franzosa e taliana è la part da purschidas da scola a temp cumplain pli auta ch'en la Svizra tudestga.
Organisaziun da la furmaziun fundamentala professiunala
-
Scolaras e scolars che han terminà il stgalim secundar I e che han cumplenì il 15. onn da vegliadetgna pon candidar per ina plazza d'emprendissadi en in manaschi d'emprendissadi u – eventualmain suenter avair absolvì in examen d'admissiun – entrar en ina purschida da scolaziun a temp cumplain. Il manaschi d'emprendissadi decida davart la procedura da selecziun. Per survegnir la plazza d'emprendissadi èn per regla decisivas las prestaziuns ch'èn vegnidas cuntanschidas al stgalim secundar I, ils documents d'annunzia sco er in discurs da preschentaziun. Differents manaschis d'emprendissadi pretendan supplementarmain che las candidatas ed ils candidats fetschian in test da qualificaziun.
La furmaziun fundamentala professiunala porscha las suandantas scolaziuns:
Furmaziun fundamentala professiunala da 2 onns cun attest federal da furmaziun professiunala
La furmaziun fundamentala professiunala da 2 onns cun attest federal da furmaziun professiunala (AFP) porscha a giuvenils pli debels in diplom professiunal renconuschì da la Confederaziun ed als garantescha ina colliaziun en il sectur da la furmaziun. Ella prepara per ina professiun cun pretensiuns pli simplas.Furmaziun fundamentala professiunala da 3 u 4 onns cun attestat federal da qualificaziun
La furmaziun fundamentala professiunala da 3 u 4 onns cun attestat federal da qualificaziun (AFQ) prepara per ina tscherta professiun.
Finamiras da l'instrucziun
-
La furmaziun fundamentala professiunala cumpiglia la furmaziun en la pratica professiunala sco er la furmaziun generala e la furmaziun en scola davart la professiun. Las finamiras da prestaziun specificas, ils cuntegns da la furmaziun e lur repartiziun sin ils trais lieus d'emprender (scola professiunala spezialisada, manaschi d'emprendissadi, curs intermanaschials) vegnan fixads en l'Ordinaziun davart la furmaziun fundamentala professiunala per las professiuns respectivas sco er en ils plans da furmaziun correspundents. Plans da furmaziun èn concepts davart il cuntegn e davart la pedagogia da la furmaziun fundamentala professiunala. L'instrucziun da la furmaziun generala en las scolas professiunalas spezialisadas vegn reglada tras l'Ordinaziun dal SEFRI davart las prescripziuns minimalas per la furmaziun generala en la furmaziun fundamentala professiunala e tras il plan d'instrucziun general correspundent per l'instrucziun da la furmaziun generala en la furmaziun fundamentala professiunala.
Giudicament da las emprendistas e dals emprendists
-
Las ordinaziuns respectivas davart la furmaziun fundamentala professiunala reglan las proceduras da giudicament en il manaschi d'emprendissadi ed en l'instrucziun da scola.
Manaschi d'emprendissadi
La furmatura u il furmatur da la professiun en il manaschi d'emprendissadi discuta il success d'emprender cun las emprendistas ed ils emprendists e constatescha lur stadi da furmaziun en in rapport. Mintga semester vegn fatg in tal rapport da furmaziun. Quest rapport cuntegna cunvegnas da finamiras tranter las emprendistas ed ils emprendists e las furmaturas ed ils furmaturs da la professiun, che vegnan examinadas periodicamain. Giuditgadas vegnan las cumpetenzas professiunalas, metodicas, socialas e persunalas sco er las prestaziuns cuntanschidas en la scola professiunala spezialisada ed en ils curs intermanaschials. Las emprendistas ed ils emprendists nodan en la documentaziun d'emprender sistematicamain tut las lavurs essenzialas, las abilitads e las capacitads acquistadas sco er las experientschas fatgas. La documentaziun d'emprender da las emprendistas e dals emprendists dat a las furmaturas ed als furmaturs da la professiun scleriment davart l'andament da la furmaziun, davart ils interess per la professiun e davart l'engaschament persunal da las emprendistas e dals emprendists.Scola professiunala spezialisada
En la scola professiunala spezialisada vegnan giuditgadas las prestaziuns ch'èn vegnidas cuntanschidas da las emprendistas e dals emprendists per ils singuls roms mintga semester en in attestat (6 = meglra nota; 4 = suffizient; sut 4 = insuffizient). Sche las prestaziuns da scola mettan en dumonda il success da la furmaziun fundamentala organisada dal manaschi u sch'il cumportament da las emprendistas e dals emprendists è insuffizient, entra la scola professiunala spezialisada en contact cun il manaschi d'emprendissadi per prender mesiras correspundentas. En cas da prestaziuns insuffizientas sto eventualmain vegnir repetì l'entir onn da scolaziun u interrutta la scolaziun.
Diplom
-
La furmaziun fundamentala professiunala da 2 onns terminescha cun in attest federal da furmaziun professiunala (AFP). Tut tenor il champ professiunal po vegnir absolvida – suenter l'attest da furmaziun professiunala – ina furmaziun fundamentala professiunala scursanida da 3 u 4 onns.
La furmaziun fundamentala professiunala da 3 u 4 onns terminescha cun in attestat federal da qualificaziun (AFQ).
Prender suenter in diplom professiunal
-
Persunas creschidas pon obtegnair il diplom d'ina furmaziun fundamentala professiunala er senza stuair percurrer ina furmaziun fundamentala professiunala. La Lescha federala davart la furmaziun professiunala (LFPr) permetta pliras pussaivladads per cumprovar las cumpetenzas. I dat quatter vias per cuntanscher in attestat federal da qualificaziun AFQ u in attest federal da furmaziun professiunala AFP. Duas da quellas mainan sur la furmaziun formala cun in contract d'emprendissadi, e quai sur ina furmaziun fundamentala professiunala scursanida u regulara. Las duas autras mainan sur ina furmaziun betg formala senza contract d'emprendissadi, e quai sur ina validaziun da prestaziuns da furmaziun u sur l'admissiun directa a l'examen final.
Scolaziun da maturitad professiunala
La maturitad professiunala federala cumplettescha la furmaziun fundamentala professiunala cun attestat federal da qualificaziun (AFQ) tras ina furmaziun generala extendida e prepara per l'admissiun ad in studi d'ina scola auta spezialisada. Las finamiras, la dimensiun e las pussaivladads d'approfundaziun vegnan regladas en l'Ordinaziun davart la maturitad professiunala federala (Ordinaziun davart la maturitad professiunala) ed en il plan d'instrucziun general per la maturitad professiunala.
Organisaziun da la scolaziun da maturitad professiunala
-
La maturitad professiunala po vegnir fatga en differentas modas:
Durant la furmaziun fundamentala professiunala (MP1): En il manaschi u en ina scola professiunala spezialisada a temp cumplain cun frequentar las scolaziuns correspundentas. Per l'admissiun valan per regla cundiziuns supplementaras, sco notas dals attestats, examens d'admissiun e.u.v. Ultra da quai dovri il consentiment da la patruna u dal patrun. L'instrucziun supplementara per la MP1 premetta normalmain in ulteriur mez di d'instrucziun. Quella cumenza en general durant l'emprim onn d'emprendissadi.
Suenter la finiziun da la furmaziun fundamentala professiunala (MP2): Cun frequentar scolaziuns per glieud da professiun qualifitgada. La scolaziun a temp cumplain dura dus semesters, variantas a temp parzial duran trais fin tschintg semesters. Intgins instituts porschan curs preliminars per l'admissiun a las scolaziuns da maturitad.
Cun far directamain ils examens federals da maturitad professiunala, suenter ina preparaziun individuala. Quests examens han lieu ina giada per onn (fanadur/avust). Per l'admissiun ston ins avair in attestat federal da qualificaziun.
Tgi che ha fatg ina maturitad professiunala ha il dretg da cumenzar – en ina scola auta spezialisada SAS – senza examen cun ina direcziun da studi ch'è parentada cun la professiun. Ultra da la premissa d'admissiun formala pon valair ulteriuras cundiziuns d'admissiun, sco praticums, tests da qualificaziun e.u.v. Sche la furmaziun fundamentala na correspunda betg al champ da studi giavischà, èsi pussaivel d'absolver in praticum da qualificaziun dad 1 onn per cuntanscher l'admissiun.
Tgi che ha – sper l'attestat federal da maturitad professiunala – reussì l'examen cumplementar da passarella, po s'immatricular en ina scola auta universitara svizra SAU u en ina scola auta da pedagogia SAP. Per l'examen da passarella pon ins sa preparar ubain en moda autodidactica ubain cun in curs da passarella.
Giudicament e diplom
-
Per la maturitad professiunala èn il giudicament da la prestaziun e la promoziun reglads en l'Ordinaziun davart la maturitad professiunala. Sche las prestaziuns èn insuffizientas, è la promoziun en il proxim semester mo provisorica. Quai è pussaivel mo ina giada durant l'entira scolaziun. Vers la fin da la scolaziun fan u creeschan las emprendistas ed ils emprendists ina lavur da project interdisciplinara. Quella è ina part integrala da l'examen da maturitad professiunala e stgaffescha ils connexs cun il mund da lavur e cun almain dus roms da l'instrucziun da la maturitad professiunala.
La furmaziun da maturitad professiunala vegn terminada cun in attestat federal da maturitad professiunala. Supplementarmain survegnan las absolventas ed ils absolvents in attestat federal da qualificaziun.
Footer
ides@edk.ch
+41 31 309 51 00
Per incumbensa da la CDEP e dal SEFRI
