Ils fatgs da furmaziun svizzers cumpiglian ils suandants stgalims da furmaziun:
stgalim secundar II
furmaziun fundamentala professiunala e scolas da furmaziun generala (scolas da maturitad gimnasiala, scolas medias spezialisadas)
stgalim terziar
furmaziun professiunala superiura ordaifer las scolas autas (examens professiunals federals ed examens professiunals federals superiurs, scolas spezialisadas superiuras) e scolas autas (scolas autas universitaras, scolas autas spezialisadas, scolas autas da pedagogia)
La responsabladad principala per ils fatgs da furmaziun han ils 26 chantuns: Ils chantuns èn responsabels per ils fatgs da furmaziun, uschenavant che la Constituziun federala na declera betg la Confederaziun sco cumpetenta. Las cumpetenzas da la Confederaziun pertutgan il sectur da furmaziun postobligatoric: Tar las scolas da maturitad gimnasiala, tar la furmaziun professiunala e tar scolas autas èn la Confederaziun ed ils chantuns partenaris en quai che reguarda la responsabladad per ils fatgs da la furmaziun publica. Cunzunt en la scola obligatorica surpiglian las vischnancas differentas incumbensas.
Sin plaun federal è l'entir sectur da la furmaziun, perscrutaziun ed innovaziun concentrà tar il Departament d'economia, furmaziun e retschertga DEFR. Il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun SEFRI è il center da cumpetenza da la Confederaziun per dumondas da tempra naziunala ed internaziunala concernent la politica da furmaziun, retschertga ed innovaziun.
Las cumpetenzas per la regulaziun, per la finanziaziun, per l'execuziun e per la surveglianza varieschan tut tenor il stgalim da furmaziun e tut tenor l'instituziun da furmaziun.
La Constituziun federala (art. 19 e 62 Cst.) garantescha ch'ils chantuns procuran per ina instrucziun da scola fundamentala suffizienta che po vegnir frequentada da tut ils uffants e ch'è gratuita en scolas publicas. Ils chantuns èn cumpetents per reglar e per survegliar la scola obligatorica. Las vischnancas èn las purtadras da las scolas primaras. Scolas dal stgalim secundar I pon er vegnir purtadas dal chantun.
Scolas da maturitad gimnasiala e scolas medias spezialisadas
Ils chantuns èn cumpetents per las scolas da maturitad gimnasiala e per las scolas medias spezialisadas. Els èn ils purtaders da las scolas e surpiglian lur surveglianza e lur finanziaziun. La Confederaziun ed ils chantuns èn cuminaivlamain responsabels per la renconuschientscha naziunala da la maturitad gimnasiala. Per la renconuschientscha da las scolas medias spezialisadas e da lur diploms valan regulaziuns interchantunalas.
Furmaziun fundamentala professiunala
Tut la furmaziun professiunala (furmaziun supplementara professiunala, furmaziun professiunala superiura e furmaziun supplementara orientada a la professiun) suttastat a la cumpetenza regulativa da la Confederaziun (art. 63 Cst.). La Lescha federala davart la furmaziun professiunala (LFPr) definescha la furmaziun professiunala sco incumbensa cuminaivla da la Confederaziun, dals chantuns e da las organisaziuns dal mund da lavur (OdML). Ils chantuns èn cumpetents per exequir la furmaziun fundamentala professiunala. Els surpiglian lur surveglianza e la part principala da la finanziaziun publica ed èn ils purtaders da las instituziuns da furmaziun. La direcziun strategica ed il svilup da tut la furmaziun professiunala è chaussa da la Confederaziun. Plinavant sa participescha ella a la finanziaziun. Las OdML ed ils manaschis surpiglian incumbensas impurtantas en il sectur da la furmaziun fundamentala professiunala e sa participeschan a la finanziaziun.
Furmaziun professiunala superiura
La furmaziun professiunala superiura è ina part da la furmaziun professiunala ed è suttamessa a la cumpetenza regulativa da la Confederaziun. La Confederaziun, ils chantuns e las organisaziuns dal mund da lavur (OdML) collavuran en il rom da lur cumpetenzas. Ils chantuns structureschan l'execuziun, èn ils purtaders d'in grond dumber d'instituts da scolaziun e surpiglian la surveglianza da las scolas spezialisadas superiuras. Las organisaziuns dal mund da lavur (OdML) reglan – cun l'approvaziun da la Confederaziun – differents aspects dals examens professiunals federals e dals examens professiunals superiurs. Ellas pon manar scolas spezialisadas superiuras e porscher curs preparatorics per ils examens professiunals federals e per ils examens professiunals federals superiurs. La Confederaziun ed ils chantuns sa participeschan a la finanziaziun da la furmaziun professiunala superiura. Tgi che sa prepara cun agid d'in curs preparatoric per in examen professiunal federal e per in examen professiunal federal superiur, survegn in sustegn finanzial da la Confederaziun. La Confederaziun surpiglia fin a 50 pertschient da las taxas da curs.
Scolas autas
Tenor la Constituziun federala (art. 63a Cst.) procuran la Confederaziun ed ils chantuns cuminaivlamain per in mund da scolas autas d'auta qualitad. Per realisar questa incumbensa constituziunala èn vegnids creads trais decrets:
En la lescha federala vegn reglà tut il sectur da las scolas autas (scolas autas universitaras, scolas autas spezialisadas e scolas autas da pedagogia). La LASA è ina lescha da coordinaziun e da promoziun e regla las finamiras ed ils princips organisatorics e procedurals da la coordinaziun. La Cunvegna interchantunala regla la collavuraziun dals chantuns da cunvegna tranter els e cun la Confederaziun, e quai en connex cun la coordinaziun en il sectur da las scolas autas svizras. La Cunvegna da cooperaziun creescha ils organs cuminaivels, particularmain la Conferenza universitara svizra, la Conferenza dals recturs ed il Cussegl d'accreditaziun. Mintga scola auta e mintga instituziun federala e chantunala da scola auta posseda vinavant in'atgna basa legala da l'instituziun responsabla respectiva.
La furmaziun supplementara è caracterisada d'ina eterogenitad tranter auter areguard la regulaziun, ils purtaders e la finanziaziun. La Confederaziun ed ils chantuns ageschan en emprima lingia en moda subsidiara. Els intervegnan en quels secturs da la furmaziun supplementara, en ils quals las finamiras ed ils effects prendids en mira na vegnissan betg cuntanschids senza regulaziun correspundenta u senza mesiras da promoziun. Tant la Confederaziun sco er ils chantuns reglan tscherts secturs da la furmaziun supplementara.
Tras la revisiun da las disposiziuns concernent la furmaziun en la Constituziun federala (art. 64a Cst.) ha la Confederaziun survegnì la cumpetenza da fixar ils princips da la furmaziun supplementara en ina lescha. Cun la nova Lescha davart la furmaziun supplementara vegn realisada l'incumbensa constituziunala concernent la furmaziun supplementara. La lescha regla la furmaziun supplementara en il spazi da furmaziun svizzer e fixescha ils princips da la furmaziun supplementara. La furmaziun supplementara s'orientescha per gronda part a l'economia da martgà. Persunas privatas surpiglian ina rolla centrala sco purtadras e purschidras, ma er sco finanziadras da la furmaziun supplementara.
La coordinaziun e la collavuraziun èn d'ina impurtanza centrala per la coerenza da l'entir sistem da furmaziun. La Constituziun federala oblighescha la Confederaziun ed ils chantuns sco er ils chantuns tranter els da collavurar. La collavuraziun interchantunala sa basa dapi l'onn 1970 sin il Concordat davart la coordinaziun da la scola.
La collavuraziun tranter ils chantuns vegna pratitgada – tut tenor il stgalim da furmaziun e tut tenor l'incumbensa – sin plaun chantunal, regiunal u naziunal. Ils chantuns pon collavurar en differents secturs e coordinar lur stentas. Secturs che dovran soluziuns unitaras sin nivel naziunal (p.ex. las structuras da scola e las finamiras da furmaziun, la renconuschientscha da diploms) vegnan reglads sin plaun naziunal tras la Conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da l'educaziun publica (CDEP). La CDEP reunescha 26 commembras e commembers da las regenzas chantunalas, ch'èn responsablas e responsabels per la furmaziun, per la cultura e per il sport. La CDEP ademplescha incumbensas ch'ils chantuns e las regiuns na pon betg ademplir sulets. Incumbensas che pretendan ina collavuraziun regiunala (p.ex. plans d'instrucziun linguistics regiunals) vegnan elavuradas da las conferenzas regiunalas da la CDEP. La collavuraziun dals chantuns vegn per regla reglada en contracts interchantunals giuridicamain liants (cunvegnas interchantunalas, concordats).
En secturs, nua che tant ils chantuns sco er la Confederaziun èn cumpetents, collavuran els ed ella. Il post da contact per la Confederaziun è la CDEP. Da vart da la Confederaziun è il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI) – ch'è attribuì al Departament federal d'economia, furmaziun e retschertga (DEFR) – cumpetent per dumondas da la furmaziun. En il sectur da las scolas autas mainan la Confederaziun sco er ils chantuns tranter els organs da coordinaziun correspundents, ed els han decretà cunvegnas cuminaivlas.