La furmaziun professiunala superiura porscha scolaziuns per champs da lavur pretensius e per funcziuns directivas e serva a la scolaziun da cader ed a la spezialisaziun da glieud da professiun. Tar la furmaziun professiunala superiura tutgan scolaziuns da las scolas spezialisadas superiuras sco er ils examens professiunals federals ed ils examens professiunals federals superiurs.
Las scolas spezialisadas superiuras intermedieschan a las absolventas ed als absolvents las cumpetenzas da surpigliar en lur sectur independentamain la responsabladad professiunala e directiva. Las scolaziuns ed ils studis supplementars ad in diplom èn orientads a la pratica e promovan spezialmain in pensar metodic e cumbinatoric. Ultra da quai porschan els ulteriuras qualificaziuns che permettan d'analisar incumbensas che sa refereschan a la professiun e da realisar en la pratica las enconuschientschas acquistadas.
Las scolas spezialisadas superiuras porschan scolaziuns ch'èn renconuschidas sin plaun federal per ils suandants secturs:
tecnica
hotellaria, turissem ed economia da chasa
economia
agricultura e selvicultura
sanadad
fatgs socials e furmaziun da persunas creschidas
art, art applitgà e design
traffic e transport
L'Ordinaziun dal Departament federal d'economia, furmaziun e retschertga (DEFR) davart las prescripziuns minimalas per la renconuschientscha da furmaziuns e da studis da diplom supplementars da las scolas spezialisadas superiuras dals 11 da settember 2017 regla las premissas, sut las qualas las scolaziuns ed ils studis supplementars ad in diplom a las scolas spezialisadas superiuras vegnan renconuschids sin plaun federal. Il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI) è cumpetent per la renconuschientscha da las scolaziuns. La Cumissiun federala per scolas spezialisadas superiuras giuditgescha las dumondas per mauns dal SEFRI. Scolaziuns vegnan purschidas d'instituziuns da scolaziun chantunalas u privatas. Ils chantuns han la surveglianza da las scolaziuns da las scolas spezialisadas superiuras.
Supplementarmain al diplom dal stgalim secundar II (attestat federal da qualificaziun, scola media spezialisada terminada, maturitad gimnasiala) pon vegnir pretendidas experientscha professiunala ed in'examinaziun da la qualificaziun per pudair entrar en ina scola spezialisada superiura. Per ils differents secturs da furmaziun èn las cundiziuns d'admissiun regladas en l'agiunta a l'Ordinaziun dal DEFR davart las prescripziuns minimalas per la renconuschientscha da furmaziuns e da studis da diplom supplementar da las scolas spezialisadas superiuras. La dimensiun ed il cuntegn dals scleriments da qualificaziun vegnan reglads da las purschidras e dals purschiders da furmaziun.
Mintga scolaziun sa basa sin il plan d'instrucziun general che vala sin nivel naziunal e che las purschidras ed ils purschiders da furmaziun sviluppan en collavuraziun cun las organisaziuns dal mund da lavur (OdML). Il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI) approvescha ils plans d'instrucziun generals. Ils plans d'instrucziun generals determineschan tranter auter il profil professiunal e las cumpetenzas che duain vegnir cuntanschidas, ils champs da furmaziun e lur procentualas temporalas sco er ils cuntegns da la procedura da qualificaziun. La lingua d'instrucziun è la lingua naziunala respectiva. Ina instrucziun bilingua ed englais en l'instrucziun è pussaivel.
La furmaziun a temp cumplain dura – cumprais ils praticums – almain 2 onns, la furmaziun cumplementara a la professiun almain 3 onns. Per la scolaziun cumplementara a la professiun è prescritta in'activitad professiunala sin il champ respectiv d'almain 50%. Per las scolaziuns valan dumbers minimals d'uras d'emprender. Las purschidras ed ils purschiders da furmaziun decreteschan in agen urden da promoziun. La procedura da qualificaziun per il diplom final è reglada en l'Ordinaziun dal DEFR davart las prescripziuns minimalas per la renconuschientscha da furmaziuns e da studis da diplom supplementar da las scolas spezialisadas superiuras. La procedura da qualificaziun consista almain d'ina lavur da diplom u d'ina lavur da project pratica e d'examens a bucca u en scrit.
Ils titels da scolas spezialisadas superiuras renconuschidas èn protegids tras lescha: En il diplom vegnan la scolaziun ed il titel respectiv menziunads cun «dipl.» e cun la cumplettaziun «SSS» (p.ex. tecnicista dipl. SSS construcziun en lain / tecnicist dipl. SSS construcziun en lain). In diplom d'ina scola spezialisada superiura permetta da cumenzar cun in studi da bachelor ad ina scola auta spezialisada en il medem sectur specific u en in sectur specific parentà. Studis supplementars ad in diplom a scolas spezialisadas superiuras serran cun in diplom renconuschì. Al tip da furmaziun vegn agiuntada la cumplettaziun SDS SSS (p.ex. controlladra dipl. SDS SSS / controllader dipl. SDS SSS).
Ils examens professiunals federals (EPF) ed ils examens professiunals superiurs (EPS) sa drizzan a glieud da professiun cun experientschas professiunalas da plirs onns che vulan approfundar lur enconuschientschas u sa preparar per ina funcziun directiva. Tut en tut vegnan purschids circa 220 examens professiunals federals renconuschids e 170 examens professiunals superiurs renconuschids. La gronda part pertutga dentant in dumber da professiuns limità. Ils examens professiunals federals superiurs – che vegnan numnads en il champ artisanal-industrial er examens da maister – fan pli grondas pretensiuns ch'ils examens professiunals.
Tras il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI) renconuscha la Confederaziun ils urdens d'examen che vegnan elavurads da las organisaziuns dal mund da lavur (OdML). In urden d'examen regla las cundiziuns d'admissiun per ils singuls examens, il profil professiunal, las cumpetenzas che duain vegnir cuntanschidas, la procedura da qualificaziun sco er il titel correspundent protegì tras lescha. Entaifer ina branscha approvescha la Confederaziun per ina direcziun specifica mintgamai mo in examen professiunal federal e mo in examen professiunal superiur. Curs preparatorics per ils examens professiunals federals e per ils examens professiunals superiurs n'èn betg reglamentads ed er betg obligatorics. Las organisaziuns dal mund da lavur (OdML) organiseschan ina u duas giadas per onn ils examens ch'èn reglamentads sin plaun federal. Acquistads vegnan titels ch'èn renconuschids sin plaun federal.
Als examens professiunals federals vegn per regla admess tgi che ha absolvì almain ina furmaziun fundamentala professiunala da 3 u 4 onns e po cumprovar ina pratica professiunala da plirs onns. Il medem vala per ils examens professiunals federals superiurs. Mintgatant sto dentant vegnir fatg ordavant in examen professiunal. Las cundiziuns d'admissiun èn descrittas en ils differents urdens d'examen.
Las preparaziuns per ils examens n'èn betg reglamentadas. Per regla frequentan las candidatas ed ils candidats curs preparatorics che vegnan purschids d'instituziuns da furmaziun publicas u privatas ubain da las organisaziuns dal mund da lavur (OdML). Perquai ch'ils curs n'èn betg reglamentads dal stadi, na suttastattan els betg ad ina surveglianza statala. Ils cuntegns ed il program sa drizzan tenor las prescripziuns dals urdens d'examen. Ils curs vegnan absolvids en moda cumplementara a la professiun e duran 2 fin 4 semesters. La preparaziun po er avair lieu en moda autodidactica.
Ils examens professiunals federals serran cun in certificat professiunal federal. Al titel da la designaziun professiunala vegn agiuntà il supplement «cun certificat professiunal federal» (p.ex. informaticra / informaticher cun certificat professiunal federal). Ils examens professiunals federals superiurs serran cun in diplom federal. A la designaziun professiunala respectiva vegn agiuntà il supplement «diplomada» / «diplomà» (p.ex. designra grafica diplomada / designer grafic diplomà) u «cun diplom federal» (p.ex. tecnologa da victualias / tecnolog da victualias cun diplom federal) u «maistra» / «maister» (p.ex. maistra ortulana / maister ortulan). La Conferenza dals recturs da las scolas autas spezialisadas svizras (CoSSAS) ha relaschà recumandaziuns per l'admissiun d'absolventas e d'absolvents da la furmaziun professiunala superiura a studis da bachelor da scolas autas spezialisadas.